เคยแต่ได้ยินมาว่าที่เมืองเดียนเบียนฟูมีชาวไทยได ที่พูดไทยได้คุยกันเข้าใจอยู่ แม่ผมไม่ได้มีโอกาศที่จะได้คุยเป็นเรื่องเป็นราวสักครั้งหนึ่ง มาเที่ยวเดียนเบียนฟูครั้งนี้ผมเดินเล่นตลาดซึ่งส่วนใหญ่เป็นคนไทยดำ ก็ได้คุยกับแม่ค้าที่ขายของซึ่งเป็นคนไทยดำ ที่เดียนเบียนฟูเขาเรียกว่า “ไตลำ” แล้วก็มาได้ตัดผมที่ร้านได้รู้จักคนไทยดำอีกกลุ่มใหญ่เลยครับ เลยคุยกันใหญ่สนุกสนาน
ชาวไทยดำที่เมืองเดียนฟูอยู่กันที่นี่มานานแล้วตั้งแต่สมัยไหนผมไม่ได้ค้นคว้า แต่ค้นไปเจอมาว่าคนไทยดำก็คือลาวโซ่งที่คนไทยรู้จัก เรณุนครก็เป็นที่อยู่ของขาวไทยดำ มีเหล้าอุเรณูที่ผมเคยไปชิมมาแล้ว ชาวไทยดำมีเอกลักษณ์คือเกล้าผมทรงสูง แล้วม้วนเก็บอย่างสวยงาม ที่เดียนเบียนฟูที่เห็นผ่านไปมาหากเห็นเกล้าผมแบบนี้เข้าไปคุยได้เลยครับ
ชาวไทยดำที่เดียนเบียนฟูดูสนุกสนานและเป็นมิตรมากๆ พอรู้ว่าเป็นคนไทยพูดไทยเหมือนกันเขาก็ชอบที่จะคุยกับเรา ชวนเราไปกินข้าวที่บ้าน ไปเที่ยวด้วยกันครับ เสียดายที่วันรุ่งขึ้นผมต้องเดินทางไปซาปาแต่เช้า ไม่งั้นผมได้ไปนอนพักที่บ้านของขาวไทยดำที่เดียนฟูสักหนึ่งคืนแน่นอน
ผมมีข้อมูลเพิ่มเติมจาก wiki ให้นิดหน่อยครับ ไตดำ[ไทดำ] หรือ ลาวโซ่ง เป็นกลุ่มชาวไทกลุ่มหนึ่ง ที่มีถิ่นฐานดั้งเดิมอยู่ในเขตสิบสองจุไทเดิม หรือบริเวณลุ่มแม่น้ำดำ และแม่น้ำแดงในเวียดนามเหนือ ซึ่งเป็นถิ่นที่อยู่ดั้งเดิมของ ชาวไตดำ และ ชาวไตขาว
ในสมัยที่ฝรั่งเศสเข้ามาปกครองเวียดนาม และลาว พวกเขาได้เรียกชนเผ่าที่อยู่บริเวณลุ่มแม่น้ำดำว่า ไตดำ ที่เรียกว่าไตดำ ไม่ใช่ว่าพวกเขาอาศัยอยู่ในบริเวณลุ่มน้ำดำ แต่เพราะว่ากลุ่มชนเผ่าไทดังกล่าว นิยมสวมเสื้อผ้าสีดำอันเป็นเอกลักษณ์ ซึ่งย้อมด้วยต้นห้อมหรือต้นคราม การที่เรียกว่า”ลาวโซ่ง” จริงๆแล้วชนชาติพันธุ์ไม่ได้เป็นลาว เหตุที่เรียกเช่นนี้เป็นเพราะว่ามีการอพยพผ่านลาว การเรียกว่า “ชาวโซ่ง” หรือ “ชาวไททรงดำ” จะถูกต้องกว่า เหมือนที่มีการเรียกคนกลุ่มนี้ในจังหวัดเพชรบุรีว่า “โซ่ง” หรือ “ไทยทรงดำ”
ในประเทศไทยนอกจากภาคอีสาน และภาคเหนือ ที่มีชาวไตดำได้อพยพเข้าไปแล้ว ชาวไตดำได้อพยพเข้ามาในภาคกลางด้วย โดยคนไทยเรียกชาวไตดำว่า ลาวโซ่ง โซ่งนั้นมีการสันนิษฐานว่า น่าจะมาจากคำว่า ซ่วง หรือ ซ่ง ซึ่งเป็นภาษาไตดำ แปลว่ากางเกง เพราะว่าชาวไตดำเหล่านี้สวมกางเกงสีดำ
ในสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ครั้นพระองค์ทรงไปตีกรุงเวียงจันทน์ ในปี พ.ศ. 2322 พระองค์ทรงได้กวาดต้อนชาวไตดำที่อพยพมาจากสิบสองจุไท ส่งไปตั้งถิ่นฐานที่เมืองเพชรบุรี และต่อมาในปี พ.ศ. 2335 รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช และในปี พ.ศ. 2381 สมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว พระองค์ก็ทรงยกทัพไปตีล้านช้าง และก็ได้กวาดต้อนมาอีก ซึ่งในปัจจุบัน ตั้งถิ่นฐานกระจายกันอยู่ในพื้นที่หลายจังหวัด เช่น ราชบุรี นครปฐม สุพรรณบุรี พิจิตร พิษณุโลก กาญจนบุรี ลพบุรี สระบุรี เลย ชุมพร และสุราษฎร์ธานี ปัจจุบันเรียกคนเหล่านี้ว่า ชาวไทยโซ่ง หรือ “ไทยทรงดำ”
นอกจากไทยดำ ยังมี “ไทยขาว” อยู่ที่เมือง Mai Chau ประเทศเวียดนามอยู่ห่างจากฮานอย 136 กิโลเมตรทางตะวันตก แน่นอนผมจะเดินทางไปเก็บข้อมูลและคุยกับไทยขาวมาฝากเพื่อนๆ hotsia.com แน่นอน mr.hotsia เมษายน 2554