ตามเส้นทางของแม่น้ำโขงมีโลมาอิรวดีหรือโลมาหัวบาตรอยู่สองแห่งที่ผมรู้ หากไล่มาเส้นทางแม่น้ำโขงลงมาแหล่งแรกคือเขตติดต่อของลาวและกัมพูชาทางตอนล่างของน้ำตกหลี่ผี ห่างจากดอนเดชมาทางตอนใต้ 6 กิโลเมตร ตรงนี้ mr.hotsia เคยล่องเรือไปชมมาแล้ว และเห็นด้วยมีหลายตัว แม่น้ำโขงช่วงนี้กว้างเป็นทะเลสาบเลยครับ น้ำนิ่ง วิวสวย จุดนี้สามารถดูได้จากจังหวัดสตรึงแตรงประเทศกัมพูชา บริเวณชายแดน มีเรื่อของเขมรให้บริการ เขาดูโลมากันประเทศของตัวเอง ที่ลาวจะมีนักท่องเที่ยวมากกว่า บางวันโลมาขึ้นฝั่งเขมร ก็ต้องแล่นเรือข้ามไปดูที่ฝั่งนั้น และเสียเงินให้ทางกัมพูชา แถวนั้นเป็นทะเลสาบกว้างๆครับ
อีกแห่งคือที่จังหวัดกระแจะอยู่ห่างจากตัวเมืองไปทางเหนือ 15 กิโลเมตร โลมาอิรวดีน้ำจืดที่หายากปัจจุบันมีเหลือเพียงประมาณ 20 ตัว ให้เห็น เป็นสวรรค์ที่ชื่นชอบสำหรับคนที่รักธรรมชาติและสัตว์จุดชมโลมาอิรวดีนี้ ตั้งอยู่ที่หมู่บ้าน Kampee ใน Sambok Commune เท่าที่ผมดูผมแนะนำให้ไปดูที่ตอนใต้ของลาวแยอะและบรรยากาศดีกว่า น้ำนิ่ง ดูตอนอาทิตย์จะตกดินยิ่งสวย แต่หากถึงกระแจะแล้วก็ไม่ควรพลาดที่ต้องมาอยู่ดี
Mr.hotsia ซื้อทัวร์จากโรงแรมที่พักมีตุ๊กๆที่พูดภาษาอังกฤษพอได้มารับตั้งแต่ 07.30 น. ผมแนะนำว่าไปเช้ายิ่งดี คนน้อย แดดไม่ร้อน เมื่อไปถึงจุดที่ชมโลมาหากราคาทัวร์ไม่รวมกับค่าตั๋วเรือชมโลมาก็ต้องซื้อตั๋วเรือคนละ 9 USD นั่งเรือลำเดียวกับนักท่องเที่ยวอื่นๆ ส่วนใหญ่เป็นชาวเขมร แต่หากซื้อทัวร์ที่รวมค่าเรือแล้วก็จะนั่งเฉพาะเพื่อนในกลุ่มของเราเอง ผมแนะนำซื้อทัวร์แบบรวมค่าเรือด้วยเลยส่วนตัวกว่าครับราคาไม่ต่างกันมาก แต่ต้องการประหยัดก็อีกเรื่องหนึ่ง
เมื่อเรือแล่นไปกลางน้ำก็ดักรอชมโลมาที่ต้องโผล่มาหายใจเรื่อยๆ เรือก็จะกรูกันล้อมไปชมโลมา ผมจึงบอกว่ามาให้เช้าเข้าไว้เรือน้อยยิ่งไม่กวนโลมาครับ เรือจะอยู่กลางน้ำประมาณ 1 ชั่วโมงแล้วกลับสู่ฝั่ง หากไปสายเรือเยอะดูจอแจและอึกอัดทั้งคนรู้สึกและปลารู้สึกนะผมว่า
หลักจากชมโลมาเสร็จเขาก็จะพาไปเที่ยววัดหากเป็นไปได้ตรวจสอบวันมาให้ตรงกับวันพระจะเห็นวิถีชีวิตของชาวกระแจะไปทำบุญที่วัดด้วย ได้ชมโลมาด้วย แล้วขากลับก็บอกให้รถเขาจอดแวะไปซื้อของฝาก เพราะแหนมปลาที่กระแจะเขาดังมาก ข้าวหลามก็ขายกันเยอะแต่ผมว่าไม่ค่อยถูกปากผมนัก ช่วงเวลาที่ดีที่สุดในการชมโลมาคือตอนเช้า จำนวนปลาโลมาวันนี้น้อยลงทุกทีไม่แน่ว่าต่อไปอาจจะไม่เหลือเลย คงต้องช่วยอนุรักษ์กันอย่างเต็มที่ อ้อลืมบอกอีกอย่างช่วงหยุดยาวเช่นสงกรานต์ คนเขมรเที่ยวเยอะมากควรหลีกเลี่ยงครับ mr.hotsia เมษายน 2555